"απάντηση στον Σωκράτη"

Είδαμε -σε προηγούμενο επεισόδιο- πως ο Σωκράτης από το βήμα του ιερού χώρου της Πνύκας,  είπε πως «ο άνθρωπος τζογάρει από άγνοια» και αν του δείξουμε ποιο είναι το συμφέρον του θα πάψει να το κάνει. Εκεί στην αρχή της νέας χιλιετίας τα λόγια αυτά θα είχαν βάση- μα τώρα μετά από δέκα πέντε περίπου χρόνια στοιχηματικής δράσης ακούγονται κάπως…

Και έρχεται ο ήρωας – η μάλλον αντιήρωας – που ζει στο υπόγειο του Ντοστογιέφσκι, για πάνω από είκοσι χρόνια ανάμεσα στο πάτωμα και στο ταβάνι και λέει πως όλα αυτά είναι χρυσά όνειρα. Ψάχνει να βρει τον πρώτο που διακήρυξε πως ο άνθρωπος τζογάρει, γιατί δεν ξέρει το πραγματικό του συμφέρον και πως, αν τον διαφωτίσουν, αν του ανοίξουν τα μάτια και δει το πραγματικό του συμφέρον αμέσως θα πάψει να τζογάρει.

 « Ω, νήπιο! Ω, αγνό, αθώο παιδί!» - μονολογεί, φωναχτά ο υποχθόνιος. – Ωφέλεια! Τι είναι ωφέλεια; Τι είναι τότε τα εκατομμύρια χαμένα στοιχήματα, που μαρτυρούν για το πώς οι άνθρωποι εν γνώση,  δηλαδή γνωρίζοντας πλήρως τώρα πια πως είναι στημένο το παιχνίδι και τους βαθμούς δυσκολίας του, επιλεγούν να τζογάρουν χωρίς να ενδιαφέρονται για το προσωπικό όφελος της τσέπης τους.

Ουδέν κρυπτόν υπό τον Ήλιο! Τα πρώτα χρόνια όντως ο άνθρωπος βάδιζε σε στοιχηματικά σκοτάδια, μα τώρα όλα αυτά ανήκουν στα παρελθόν. Πολλοί «γκουρού» εμφανίστηκαν και σήκωσαν το πέπλο της Ίσιδας – έγιναν οδοδείκτες  για να βρει ο άνθρωπος την στοιχηματική του Ιθάκη. Μα ο άνθρωπος παίρνει κρυφά δευτερεύοντες δρόμους που τον οδηγούν πάλι και πάλι στο νησί της Κίρκης ή της Καλυψώς και τον απομακρύνουν από την Ιθάκη του.  

Δεν βλέπετε – συνεχίζει ο κάτοικος του υπογείου -  νέα παιδιά που ήρθαν στο αουτσάιντερ, για δες τους – διαβασμένους, ο καθένας στον τομέα του. Παίζουν την μπάλα στρωτά, δεν την σηκώνουν στον αέρα και όποιον πάρει ο χάρος. Και δεν είναι οι πρώτοι, υπήρξαν και άλλοι και θα έρθουν και άλλοι, αλλά ο άνθρωπος θα συνεχίσει να τζογάρει εν πλήρη γνώση. 

Ειδήσεις, προσεγγίσεις, σκέψεις, προτάσεις δεν λείπουν από τον μέσο παίκτη τώρα πια -γιατί όμως ο μέσος παίκτης συνεχίζει να τζογάρει αντί να ποντάρει;  να υπάρχει άραγε  μια ωφέλεια (που όπως λέει ο κάτοικος του υπογείου) μπορεί να είναι ανώτερη από όλες τις ωφέλειες;  Αυτή η ωφέλεια που ποτέ δεν την πήραμε στα σοβαρά μπορεί να οδηγεί τον άνθρωπο στην καταστροφή του;  Να επιθυμεί ο άνθρωπος το κακό για τον εαυτό του και όχι το ωφέλιμο; Με όλο του το είναι να παίρνει φόρα και να χτυπά το κεφάλι στου στον τοίχο;

Τι είναι ωφέλεια για τον αιώνιο παίκτη; Το κέρδος και όχι η χασούρα. Και του έδειξαν το δρόμο να περάσει από την χασούρα στο κέρδος – έναν δύσκολο δρόμο που οδηγεί σε μια γυάλα. Εκεί μέσα ο παίκτης πρέπει να ζει αποστασιοποιημένος από την χαρά του παιχνιδιού. – και τι λέτε πως γίνεται; - εκεί ο παίκτης τους βγάζει τη γλώσσα! Δεν την θέλει αυτή την ωφέλεια. Τον πνίγει.  Η ελεύθερη βούληση να κάνει το λάθος, μέσα από το διαρκές παιχνίδι, χωρίς κανόνες, είναι αυτό  που τον κερδίζει και ας ξέρει πως έτσι θα βγει χαμένος!

Γιατί ενώ όλοι οι «σοφοί» έχουν γυρίσει πια την πλάτη στα φαβορί - ο κόσμος συνεχίσει να ποντάρει επάνω τους σαν τρελός; Γιατί και εκεί κρύβεται η χαρά του παιχνιδιού! Δεν είναι δα και κόπος να βρεις και να παίξεις ένα φαβορί; Πρωί, μεσημέρι βραδύ, κάθε μέρα και κάθε στιγμή σε δύση και σε ανατολή, πάντα θα υπάρχει και ένα φαβορί – ποιος στα αλήθεια νοιάζεται εάν θα βγει;

Υ.γ. Αιώνιε παίκτη μου, πόσο νομίζεις θα σου πάρει να αποστηθίσεις και να κατανοήσεις πως λειτουργούν οι ομάδες στην Ιταλία; Μια εβδομάδα; ένα μήνα; ένα χρόνο; Και αν αρέσκεσαι να περιπλανάσαι και στις Γαλλίες, στις Ισπανίες - και αν πιστεύεις πως αφού σου είπαν πως είσαι Ευρωπαίος, μπορείς και να στοιχηματίζεις σε όλα τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα - δεν το βλέπεις πως πας ξεβράκωτος στα αγγούρια;

Βιβλιογραφία: «Το Υπόγειο», Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, εκδόσεις Γκοβόστη, ( μετάφραση από τα ρωσικά: Κοραλία Μακρή) κεφ. 6 σελίδα 30-37.